Farklı Yer Çekimlerine Sahip Gezegenlerde Ne Kadar Yükseğe Zıplayabiliriz?
Uzayda bulunan çok sayıda gezegen ve uydunun kütle değerleri ve bu kütle değerlerinden kaynaklanan çekim kuvvetleri farklıdır. Bu kuvvetler sadece gezegenin kendisi için değil, üzerindeki nesnelerin ağırlıkları açısından da önemli rol oynuyor. Örneğin Ay’da olduğunuz bir senaryoda, Dünya’da olduğunuz zamana göre çok daha hafif bir forma sahip olursunuz. Bu durum elbette gökyüzüne gerçek sıçramalarımızı da etkiliyor. Ortalama bir insanın hangi gezegen ve aylarda ne kadar yükseğe sıçrayabildiğini gelin hep birlikte inceleyelim.
Hepinizin bildiği gibi Dünya yüzeyine rahatça tutunmamızı sağlayan çekim kuvveti, uzayda, diğer gezegenlerde ve uydularda farklı yoğunluklarda kendini göstermektedir.
Söz konusu çekim kuvveti aynı zamanda gezegenlerin yüzeyindeki nesnelerin ve canlıların ağırlıklarını da doğrudan etkilemektedir. Örneğin Dünya üzerinde çok kalın, taşıması zor bir kitap, Ay yüzeyinde çok hafif bir forma sahiptir.
Bu bizim ve gerçekleştirdiğimiz eylemler için de geçerlidir. Dünya’ya tutunmamızı sağlayan yer çekimi ise bizi Dünya’ya hapseder. Ancak bu her gezegen için geçerli değildir.
Her gezegen ve uyduyu etkilemeye devam eden çekim kuvveti, yoğunluğuna bağlı olarak canlıların hareketlerini de etkilemektedir. Bu durumun en rahat gözlemlenebildiği hareket ise sıçramadır. Bakalım hangi gezegende ne kadar yükseğe sıçrayabileceğiz?
Yerçekimi kuvvetinin 9.807 m/sn² olduğu Dünya’da ortalama bir insan yalnızca 0,45 metre yüksekliğe atlayabilmektedir. Peki ya güneş sistemindeki gezegenler ve uydular?
Dev gaz gezegeni Jüpiter, Dünyamızdan çok daha büyük bir yerçekimine sahiptir. Jüpiter’de bir kişi yüzeyden yalnızca 17 santimetre yükseğe atlayabilir.
Güneş sistemimizin ağır ve soğuk gezegenlerinden biri olan Neptün’de bir insanın atlayabileceği ortalama yükseklik yalnızca 39 santimetredir.
Bazen bizi gökyüzünden selamlayan Venüs, kütle ve yer çekimi bakımından gezegenimize oldukça benzemektedir. Öyle ki yapılan hesaplamalara göre Çoban Yıldızı’nda bir kişi ortalama yarım metre atlayabilmektedir.
Kızıl gezegen Mars’ta ise işler biraz farklı. Pek çok kişiye göre yeni evimiz olacak gezegendeki yer çekiminin düşük olması nedeniyle insanlar burada tek seferde 1,18 metre yükseğe atlayabiliyor.
Şu ana kadar ayak bastığımız tek güneş sistemi üyesi olan Ay’ın çekim kuvveti oldukça düşük. Dolayısıyla bir insan sadece atlayarak Ay’da 2,72 metre yüksekliğe rahatlıkla ulaşabilir.
Neredeyse her yıl “Bu bir gezegen mi değil mi?” Tartışmalara konuk olan Plüton’un üzerine atlamak oldukça eğlenceli olabilir. Cüce gezegenin yüzeyinde olma şansımız olsaydı tek seferde 7,11 metre yüksekliğe sıçrayabilirdik.
Bir diğer cüce gezegen olan Ceres’te ise çekim kuvveti neredeyse hissedilmiyor. Öyle ki buraya atlayan bir kişi 15 metrelik yüksekliği rahatlıkla aşabiliyor.
1948’de keşfedilen Uranüs ayı Miranda’da neredeyse herkes çizgi roman kahramanı Hulk gibi zıplayabiliyor. 0,079 m/sn²’lik çekim kuvveti sayesinde bir kişi burada 57 metrelik bir binanın tepesine tek seferde çıkabilmektedir.
İnceleyeceğimiz son uzay nesnesi Phobos’ta işler kontrolden çıktı. Çekim kuvveti 0,0057 m/sn² olan Mars’ta ortalama büyüklükteki her insan 773 metre yüksekliğe atlayabilmektedir. Durumu daha iyi anlamak için dünyanın ikinci en yüksek binası olan Mecca Royal Clock Tower Hotel’in tepesine tek seferde çıkabileceğinizi hayal edebilirsiniz.
İşte ortalama bir insanın güneş sistemindeki gezegenler ve aylar arasındaki atlama yüksekliklerini derleyen bir simülasyon:
